بررسی نظریه قصدی گرایی از منظر هرمنوتیک و اصول فقه

thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری
author علیرضا عابدی سرآسیا
adviser محمد صادق علمی محمد کاظم علمی
Number of pages: First 15 pages
publication year 1389

abstract

کشف نیّت مولّف یا «قصدی گرایی» به همان میزان که از مهم ترین و پرسابقه ترین اهداف فهم است، پر مناقشه ترین و بحث انگیزترین نیز می باشد. اشکالات و ادلّه ای که علیه آن مطرح گشته بسیاری از نظریه پردازان را قانع کرده است تا قصدی گرایی را هدفی غیرممکن یا نامطلوب تلقّی کنند. در این نوشتار، که یک پژوهش توصیفی- انتقادی و با ابزار گردآوری اطّلاعات اَسنادی و کتابخانه ای است، با بررسی مبانی اثرگذار بر مسأله ی اهداف فهم، زمینه ی مناسبی برای پذیرش «تکثّر معنایی متن» و نظریه ی «شمول گرایی معنایی» از یک سو، و نیز طرح نظریه ی مورد قبول در اهداف فهم، یعنی: «قصدی گرایی شمولی» فراهم گشته است. از طرفی با مشخّص کردن اقسام قصد، انواع مختلف قصدی گرایی از یکدیگر متمایز گشته و تصویری از قصدی گرایی اصولیان نیز ارائه گردیده است. در ابتدا اقسام قصد، مورد بررسی قرار گرفته اند؛ از جمله: 1) قصد روان شناختی و قصد پدیدارشناختی؛ 2) قصد معنایی، قصد مقوله ای و قصد انگیزشی؛ 3) قصد واقعی و قصد فرضی؛ 4) قصد درونی و قصد بیرونی. همچنین، انواع مختلف قصدی گرایی، بدین شکل از یکدیگر متمایز گشته اند: (1) قصدی گرایی معنایی و قصدی گرایی تفسیری؛ (2) قصدی گرایی واقعی و قصدی گرایی فرضی(قصدی گرایی واقعی، شامل هر یک از (الف) افراطی یا (ب) معتدل؛ و قصدی گرایی فرضی، شامل هر یک از (الف) اصلی یا (ب) عصری)؛ (3) قصدی گرایی انحصاری و قصدی گرایی شمولی. در ادامه برخی از مهم ترین اهداف قابل تلفیق با قصدی گرایی مورد اشاره قرار گرفته اند. این اهداف عبارتند از: «کشف واقعیت هنری یا حقیقت درونی متن»؛ «کشف امکانات اصیل و اولیه»؛ «کشف معانی امروزین: معقول سازی، اسطوره زدایی، فهم عصری و تصاحب» و «ارزش افزایی و توجه به تمامی امکانات معنایی». همچنین دلایل و شواهد علیه قصدی گرایی، احصا و بررسی شده؛ تصوّرات نادرستی که در مورد آن وجود دارد، مشخّص و ابطال گشته؛ نظریه ی درست و مورد قبول در این زمینه مستدلاً بیان گردیده؛ و نهایتاً ویژگی ها و اقتضائات خاص متون شرعی در رابطه با اهداف فهم مورد توجّه قرار گرفته است.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

بررسی انتقادی رابطة اصول فقه اسلامی و هرمنوتیک

هرمنوتیک دانشی است نوپا و برخاسته از غرب که رسالت کلی آن راهگشایی جهت درک و فهم متونی است که بر حسب طبیعت موضوع خود تفسیر پذیر هستند و چنانچه افق فکری گوینده و مخاطب نیز در آنها متفاوت باشد راهیابی به محتوای آنها و بویژه درک مقصود گوینده آنها مشکلتر است. هرمنوتیک در شرق اسلامی با نیازهای مربوط به تفسیر قرآن و فهم متون روائی به طور عام و در قلمروی محدودتر با مباحث متداول در بخش الفاظ از اصول ف...

full text

بررسی تطبیقی مبانی الاهیاتی هرمنوتیک روشی و اصول فقه

در هرمنوتیک دو رویکرد روشی و فلسفی شایع است که اصلیترین تفاوت آنها در پیش‎فرض اساسی معناداری متن فی حد ذاته و صرف نظر از خواننده است. در بین این دو رویکرد آنکه با دانش اصول فقه قرابت داشته، در این پیش‏فرض بنیادین مشترک است، هرمنوتیک روشی است. به‎طورطبیعی بررسی تطبیقی این دو دانش ثمرات معرفتی درخوری برای هر دو خواهد داشت؛ اما پیش زمینه اصلی این بررسی و مقدم بر آن، بررسی تطبیقی دستگاه‏های فکری آ...

full text

تأثیر هرمنوتیک و مبانی آن بر مباحث اصول فقه

full text

بررسی اعتبار نظریه کارشناس از منظر فقه و حقوق

نظر کارشناس، دیدگاه یک شخص متخصص و حرفه‌ای است‌ که دادرس از آن به‌عنوان ابزاری مفید در جهت حل‌وفصل دعاوی حقوقی و کیفری بهره می‌گیرد. نظر مذکور، مختص حقوق کنونی نیست و از دیرباز در متون فقهی با عنوان نظر اهل خبره مورد توجه فقها بوده است. لیکن امروزه باتوجه‌به تخصصی شدن علوم و مبانی، اهمیت این نهاد بیش از پیش احساس می‌شود؛ مضاف بر اینکه میزان اختیار قاضی در رد یا قبول نظر کارشناس به‌لحاظ تأثیر آ...

full text

بررسی مقدمه موصله از منظر دانشیان اصول فقه

full text

بررسی انتقادی رابطة اصول فقه اسلامی و هرمنوتیک

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری

Keywords

هرمنوتیک اصول فقه نظریه معنا کارکردهای زبان هدف بیان هدف تفسیر/فهم

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com